به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، بخشی از کارهایی که آدمی می‌خواهد انجام بدهد، نیاز به انگیزش دارد. اما انگیزش یعنی چه؟ یعنی چرایی انجام کارها. وقتی شما چرایی انجام کارها را بدانید، به‌راحتی می‌توانید با تعهدی بالا و مثال‌زدنی، انجام‌شان بدهید. سؤال اصلی ما اینجاست که چرا باید رأی بدهیم و رأی دادن و شرکت در انتخابات چه منافعی برای ما دارد؟ اگر بتوانیم به این سؤال‌ها پاسخ‌های خوبی بدهیم، بعد از آن عمل به این وظیفه اجتماعی و دینی و ملی راحت‌تر خواهد بود. با هم نگاهی به فلسفه این امر، با عطف به نگاه رهبر معظم انقلاب می‌اندازیم.
راهی به استقلال
از نظر اخلاقی، فردی اگر استقلال مادی نداشته باشد، قادر به حفظ زندگی و کرامت خود نخواهد بود؛ پس کسب استقلال مادی واجب است. به همین نسبت استقلال ذهنی و فکری و... هم لازم است؛ یعنی فرد خودش تصمیم بگیرد؛ بدون اثرپذیری از دیگران. در حوزه سیاسی نیز، اگر کشوری استقلال نداشته باشد، چطور می‌تواند کرامت خودش را حفظ کند؟ انتخابات، به روایت رهبر معظم انقلاب، یکی از جنبه‌های عزت‌آفرینی و استقلال است. ایشان معتقدند که «ملت ما یک ملت باعزت است، به استقلال، عزت و کرامت خود اهمیت می‌دهد...» همین استقلال داشتن است که باعث شده تا تأثیر کشور ما، حتی از بخشی از کشورهای ثروتمندتر و توسعه‌یافته‌تر بیشتر باشد.
یک نگاه ملی
یکی از نکته‌های مهم در حوزه رأی دادن و فلسفه آن، توجه به منافع ملی و کشور است. وقتی که مشارکت در رویداد انتخابات بالا باشد، طبیعی است که همین امر، پیامی غیرمستقیم به دنیا مخابره می‌کند؛ ایران کشوری است که شهروندان آن با وجود همه مشکلات، هنوز پای کشورشان ایستاده‌اند. به همین دلیل در خرداد ماه ۱۳۹۲، رهبر معظم انقلاب طی صحبت‌هایی، اشاره کردند که «ممکن است کسی به‌دلیلی نخواهد از نظام اسلامی حمایت کند، اما از کشورش که می‌خواهد حمایت کند. همه باید بیایند.» این نگاه، در واقع نگاهی ملی و سرزمینی و عقلانی است که می‌تواند هر کسی را به مشارکت وادار کند.
آینده از آن ماست
دلیل بعدی شرکت در انتخابات و رأی دادن، آن هم با مطالعه و پژوهش لازم، اثرگذاری بر آینده و وضعیت کشور است. اگر از وضعیت فعلی کشور ناراضی باشیم، چه راه‌هایی برای تغییر آن وجود دارد؟ در دنیای دموکراسی، مهم‌ترین راه را مشارکت از طریق انتخابات می‌دانند؛ همان چیزی که اساس جمهوریت نظام هم است. رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس، ابتدای خردادماه جاری، فرمودند: «اثر نتیجه انتخابات سال‌ها بر زندگی مردم و کشور سایه‌افکن خواهد بود و امیدواریم انتخابات ۲۸ خرداد برخلاف خواسته دشمنان مایه آبرو، عزت و سربلندی ایران بشود.» پس رأی دادن، نوعی اثرگذاری در آینده همین مملکت است.
تکلیف از نوع دینی
از دیگر دلایل مهمی که برای رأی دادن و مشارکت در انتخابات از این طریق مطرح می‌شود، رویکرد دینی به قضیه است. از نگاه دینی، بخشی از کارهایی که باید انجام بدهیم، جزو واجبات قرار گرفته و تکلیف محسوب می‌شوند. دلیل تکلیف‌های دینی هم، بازسازی فردی و اجتماعی خود ماست. خداوند مسلمانی که هر روز صبح وقتی از خواب بیدار می‌شود در اندیشه اصلاح امور مسلمانان نباشد را دوست نمی‌دارد. رأی دادن به نوعی، اصلاح امور مسلمانان تلقی می‌شود. از همین نگاه است که رهبر انقلاب در استفتائات اخیر خود، اشاره کرده‌اند که «شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی، اسلامی و الهی است.»
نمی‌توان منتظر دیگران نشست
برخی موارد در زندگی آدمی، مواردی هستند که نمی‌توان منتظر نشست تا فقط دیگران انجام بدهند. در این صورت، اتفاقات تلخی خواهد افتاد. در ماجرای شهادت امام حسین علیه‌السلام در کربلا، غالباً مسلمانان تصور می‌کردند کسانی هستند که او را یاری کنند، پس چه نیازی است که ما به این کار بشتابیم؟ در تکلیف‌شناسی، باید دقت داشته باشیم تکلیف‌هایی که از این دست هستند، کدام موارد محسوب می‌شوند. می‌توان گفت رأی دادن نیز، از مواردی است که جزو این تکلیف‌ها محسوب می‌شود. اگر مدام در انتظار دیگران باشیم که بیایند و این وظیفه را به دوش بکشند، ممکن است فرد نامقبولی زمام امور را در دست بگیرد. از همین رو رأی دادن از نگاه رهبر انقلاب، یک «واجب عینی» است.
امر درست، امر همگانی
نظریه‌ای در حوزه فلسفه اخلاق وجود دارد که منسوب به کانت، فیلسوف بزرگ آلمانی است. او می‌گوید اگر می‌خواهید ببینید که امری، اخلاقی است یا نه، ببینید اگر همگان آن را انجام داده یا آن را ترک کنند، چه می‌شود. سؤال اصلی اینجاست که تصور کنید کسی رأی ندهد، چه خواهد شد؟ اساساً نه انتخابی صورت خواهد گرفت و نه پیشرفتی در کار خواهد بود. اما اگر همه رأی بدهند و رأی آگاهانه هم بدهند، چه؟ آن وقت است که هر کسی به خودش اجازه نمی‌دهد که هر حرفی بزند و هر طوری که دلش خواست کار کند و... . از این منظر است که رهبر انقلاب در استفتائات اخیرشان، رأی دادن را واجب عینی دانسته‌اند؛ یعنی امری که همه باید انجام بدهند و نباید بابت انجامش منتظر دیگران ماند.
از حق نمی‌توان گذشت
تصور کنید که می‌خواهید ماشین‌تان را در گوشه‌ای از خیابان پارک کنید و کسی یا کسانی به شما اجازه این کار را نمی‌دهند. دلیل خاصی هم وجود ندارد، فقط نمی‌خواهند چنین اجازه‌ای بدهند. آیا ناراحت نمی‌شوید؟ شما البته می‌توانید ۱۰ متر جلوتر یا عقب‌تر پارک کنید؛ اما اینکه عده‌ای حق طبیعی شما را زیر پا گذاشته‌اند حسابی شما را آزار خواهد داد. رأی دادن یک حق طبیعی است، چرا باید از آن بگذریم؟ مگر از دیگر حق و حقوق خودمان می‌گذریم که بخواهیم از این نیز بگذریم؟ رهبر انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که انتخابات صرفاً یک پدیده سیاسی نیست؛ «مظهر حضور مردم، مظهر احقاق حق است.... هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند... این حق مردم است.»
سلام به مردم
از نکته‌های مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، حاکم شدن جمهوری و نظر و نگاه مردم بر امورات کشور است. شرط جریان‌یافتن رزق و برکت الهی در زندگی انسان، تلاش و تنبلی نکردن او است و شرط تغییر مثبت هر قومی، مشارکت همه آنها در سرنوشت‌شان است. به همین نسبت است که رهبر انقلاب، فرموده‌اند: «در این کشور و در این نظام، اسلام با جمهوریت همراه است. جمهوریت ما از اسلام گرفته شده و اسلام ما اجازه نمی‌دهد در این کشور مردم‌سالاری نباشد. ما نخواستیم جمهوریت را از کسی یاد بگیریم؛ اسلام این را به ما تعلیم داد و املا کرد. این ملت، متمسک به اسلام و معتقد به جمهوریت است.»
عزت، به روایت صندوق‌ها
آیا کشوری که شاخصه اصلی‌اش کشت و تجارت موادمخدر است، می‌تواند سرش را مقابل دیگران بلند کند؟ قطعاً نه. کشوری که اقتصاد ضعیف و فقر فراگیری دارد چطور؟ هرگز. عزت نفس هر کشوری، آبروی هر کشور، در این است که بتواند با افتخار به داشته‌های خود، آنها را فریاد بزند. کشوری که قشر باسواد و کتابخوان زیادی دارد، همیشه سربلند است و آبرومند. میزان مشارکت حداکثری مردمی نیز، از جنبه‌های آبروزایی برای هر کشوری است. چنانچه رهبری، در پیام نوروزی امسال خود، آن را باعث افزایش عزت و اقتدار و آبروی ایران دانسته و اشاره کرده‌اند که ملت ایران از این طریق شکوه خود را می‌تواند به رخ دیگران بکشاند.
نظر شما